24 تیر 1404
نشست «فضای تنش و کاربست علوم رفتاری و شناختی در حکمرانی»

چکیده

این نشست با حضور مدیر مرکز بینش‌های رفتاری ایران، و تنی چند از متخصصین و پژوهشگران این حوزه، به همت دفتر مطالعات حکمرانی مرکز پژوهش‌های مجلس در تیرماه 1404 برگزار شد.

نشست حاضر با هدف بررسی ظرفیت‌های علوم رفتاری در مواجهه با موقعیت‌های ناپایدار و تقویت تصمیم‌گیری عمومی مبتنی بر شواهد شناختی، با حضور محمدحسن ابراهیم کنی، مدیر مرکز بینش‌های رفتاری ایران، دکتر علیرضا نفیسی، عضو هیئت علمی دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران، دکتر لیلی رمضان ساعتچی، روان‌شناس و پژوهشگر علوم رفتاری، و مهسا سلسبیل، مسئول کارگروه رفتاری مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد.

 

در این نشست مدیر مرکز بینش‌های رفتاری ایران بیان کرد: جنگ‌های امروز دیگر محدود به میدان فیزیکی نیستند، بلکه بیش از هر زمان دیگری به سمت تاثیرگذاری بر ذهن‌ها حرکت کرده‌اند. فضای شناختی و ذهنی در این جنگ‌ها، اگر ‌مهم‌تر از بعد نظامی نباشد، اهمیت کمتری ندارد. بر خلاف جنگ‌های گذشته، درگیری‌های نوین به سمت نابودی و تضعیف کشورها از درون پیش می‌روند.

این عملیات‌ها دارای اهداف متنوعی هستند، از جمله بی‌ثبات‌سازی جامعه، دوقطبی‌سازی، ایجاد شکاف در هویت ملی، تضعیف انسجام اجتماعی، نفوذ در سطوح مختلف تصمیم‌گیری، کاهش تاب‌آوری اجتماعی، افزایش ابهام، تضعیف اعتماد به نهادهای عمومی، به چالش کشیدن هنجارها و ارزش‌های اجتماعی، و محدودسازی قدرت تصمیم‌گیری افراد.

مبنای جنگ‌های کنونی، استفاده از ویژگی‌های روان‌شناختی مردم کشور هدف است. از این رو، نقش علوم رفتاری و شناختی در این حوزه برجسته می‌شود. در واقع، ما با یک پدیده کاملا روان‌شناختی مواجه هستیم و پیوندی که در طول تاریخ میان جنگ و روان‌شناسی وجود داشته، اکنون بسیار پررنگ‌تر شده است.

 

در زمینه کمک به تحقق اهداف جنگ از طریق کاربست علوم رفتاری، چند حوزه کلیدی و گسترده برای فعالیت وجود دارد: مدیریت تصویر و روایت، همراه‌سازی اراده مردم، مدیریت هیجانی کشور، مدیریت هویت جامعه و تعاملات بین‌گروهی، تقویت انسجام ملی، ارتقای تاب‌آوری جمعی و مقابله با اخبار جعلی.

با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کشور، اقدامات موثر و هدفمندی در این زمینه صورت نگرفته و آنچه انجام می‌شود، اغلب از منظر روان‌شناسی طراحی نشده است، در حالی که در مطالعات و اقدامات خارجی، این حوزه جایگاه مهمی دارد.

برای دریافت صوت نشست، اینجا کلیک کنید.

 

فیلم کامل نشست:

 

درباره این فعالیت
حوزه موضوعی
دولت و حکمرانی
لینک کوتاه