در دوران همه گیری کرونا، افزایش پذیرش و تزریق واکسن کوید19 توسط عموم افراد جامعه، بهویژه در دوزهای تقویتی، یکی از چالشهای روز دولتها در جهان بوده و هست. این طرح پژوهشی در پی آن بود تا با طراحی و اجرای یکی از مداخلات رفتاری ارزان قیمت، از طریق ارسال تلنگرهای متنپایۀ طراحیشده توسط اصول علوم رفتاری و روانشناختی در قالب پیامک، به افزایش میزان واکسیناسیون کووید-19 در دوزهای دوم و سوم بپردازد.
طرح پژوهشی حاضر توسط مرکز بینشهای رفتاری ایران، با همکاری مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی و مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با حمایت کمیتۀ اطلاعرسانی ستاد ملی مقابله با کرونا و دبیرخانۀ شورای فرهنگ عمومی کشور انجام شد. هدف از این طرح این بود تا با طراحی و اجراییسازی یکی از مداخلات رفتاری به عنوان ابزارهای نوین سیاستگذاری در جهان، به افزایش تزریق دوزهای دوم و سوم واکسن در کشور کمک کند.. مرکز بینش های رفتاری در این پروژه در صدد بود تا با طراحی چند نوع پیامک براساس اصول علوم رفتاری و ارسال آن به نمونههایی از جمعیت هدف، اثر این مداخله را بر روی رفتار واقعی واکسنزدن بسنجد تا در پایان آن، کارآمدترین نوع پیام، در مقیاسهای بزرگتر و بصورت عمومی مورد استفاده قرار بگیرد.
به این منظور در کنار رصد کامل کارهای مشابه انجام شده در سطح بین المللی، تیم مرکز با استفاده از ابزار ها و چهارچوب های شناخته شده و معتبر بینش های رفتاری، بر روی ۶ نوع پیامک به دست آمده براساس اصول مختلف علوم رفتاری توافق کرد و یک طرح آزمایشی کنترلشدۀ تصادفی (RCT) با ۸ بازوی پژوهشی طراحی شد. در نهایت 6 پیامک طراحی شده در کنار پیامک مدنظرسامانۀ پیامکی وزارت بهداشت و بازوی کنترل بر روی نمونۀ 96 هزارنفره در 6 استان کشور (با نرخ های متفاوت تزریق واکسن) اجرا شدند.
نتایج پژوهش، یعنی فراوانی افرادی که بعد از ارسال پیامک در هر بازو، اقدام به تزریق واکسن کردهبوند، بعد از ۱۴ روز از ارسال پیامکها مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد در پیامک دوز دوم ۴ بازوی آزمایشی و در پیامک دوز سوم، تمام بازوهای آزمایشی بصورت معناداری موفقتر از بازوی کنترل عمل کردهاند. موثرترین پیام در دوز دوم حدودا منجر به ۳۷ درصد و در دوز سوم ۳۰ درصد تزریق بیشتر واکسن توسط جامعۀ هدف شدند که ازاین حیث موفقیت بالایی به دست آمد.
در ادامه کار با همکاری مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی و مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، موثرترین پیامک، توسط وزارت بهداشت در سطح ملی مورد استفاده قرار گرفت.