خط‌مشی‌گذاری و قانونگذاری شواهد محور از بهترین روش‌ها برای اجتناب از اشتباهات و جلوگیری از اتلاف منابع در اتخاذ خط‌مشی‌های کارآمد و موثر به شمار می‌رود. در دو دهه اخیر، کارآزمایی‌هایی تصادفی کنترل‌شده (RCT) در قلب جنبش شواهدمحور خط‌مشی‌گذاری عمومی قرار داشته‌اند و بکارگیری این روش نوین در خط‌مشی‌گذاری‌های اجتماعی جهان رشد فراوانی یافته است. از این رو، توجه و بهره‌گیری از ظرفیت کارآزمایی تصادفی کنترل شده در فرایند سیاست‌گذاری کشور، ضرورتی دوچندان می‌یابد.
در سطح کلان و خرد حکمرانی به طور مستمر خط‌مشی‌ها، قوانین، برنامه‌ها و مداخلات با هدف بهبود وضعیت کشور و مردم و دستیابی به اهداف بالادستی طراحی، تصویب و اجرا می‌شود. با این حال عمدتاً در مورد اینکه این خط‌مشی‌ها و قوانین تا چه اندازه به معنای واقعی اثربخش و کارآمد هستند، اطلاعات کمی وجود دارد. سیاستگذاران خط‌مشی‌ها، قوانین و برنامه‌ها جدیدی را طراحی و جایگزین موارد موجود می‌کنند بدون آنکه این اطمینان وجود داشته باشد آیا آن‌ها موثر هستند و یا چگونه می‌توان آن‌ها را بهبود داد.
از این رو، امروزه در سطح جهان رویکرد خط‌مشی‌گذاری شواهدمحور و قانونگذاری شواهدمحور گسترش یافته است. طبق این رویکرد نوین، سیاستگذاران پیش از تصویب و اجرای خط‌مشی‌ها، قوانین و برنامه‌های جدید، شواهد کافی را پیرامون اثربخشی آن‌ها در اختیار دارند و مبتنی بر شواهد دقیق، موثرترین خط‌مشی‌ها را اتخاذ می‌کنند و کیفیت آن‌ها را بهبود می‌بخشند. بهترین و دقیق‌ترین روش برای اطلاع از اینکه آیا یک خط‌مشی، قانون یا برنامه اثربخش و کارآمد است یا خیر، کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده (RCT) هستند.
پروژه حاضر که در تابستان 1402 و به سفارش دفتر مطالعات حکمرانی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی انجام گرفته، در پی معرفی ظرفیت کارآزمایی‌های تصادفی کنترل شده در قانونگذاری شواهد محور است تا ضمن آشنایی با این روش، الزامات و نحوه بکارگیری آن، پیشنهادات و توصیه‌هایی نیز پیرامون کاربست این روش در مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای حکمرانی کشور ارائه گردد.
برای دریافت فایل کامل گزارش اینجا کلیک کنید.
